Türkiye'nin maden suyu konusunda oldukça
zengin kaynaklara sahip olduğu ancak bu kaynakların yüzde 96 gibi yüksek bir
oranının boşa aktığı belirtildi.
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Karadeniz Teknik
Üniversitesi (KTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fatma Gültekin,
maden suyunun (mineralli su), yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde uygun
jeolojik şartlarda doğal olarak oluşan, bir veya daha fazla kaynaktan yeryüzüne
kendiliğinden veya teknik usullerle çıkartılan, mineral içeriği, kalıntı
elementleri ve diğer bileşenleri ile her türlü kirlenme risklerine karşı
korunmuş yer altı suları olduğunu söyledi. Gültekin "Sular yeraltına
sızarken ve yukarıya çıkarken temas ettikleri değişik türdeki kayaçlardan
farklı mineralleri bünyelerine alırlar. Böylece maden suyu özelliği kazanmış
olurlar. Bu suları diğer sulardan ayıran en önemli özellik bünyelerinde normal
sulardan daha fazla çözünmüş madde bulundurmalarıdır. Bu özelliklerinden dolayı
maden suları, sağlıklı yaşam desteği ve sağlığı koruma, bazı hastalıkların
doğrudan veya destekleyici tedavisi, bazı rahatsızlıkların giderilmesi ve
önlenmesi gibi alanlarda kullanılır. Bunun için günlük sıvı ihtiyacının bir
kısmını maden suyu içerek karşılamak gerekir" dedi.
"Mineralli sular ülkemizde maalesef
yeteri kadar rağbet görmüyor"
Avrupa’da bebek mamalarının hazırlanmasından, sporcu beslenmesine, ileri
yaştakilerin kullanımına kadar günlük sıvı tüketiminde rutinde kullanılan
mineralli suların ülkemizde maalesef yeteri kadar rağbet görmediğine dikkat
çeken Gültekin "Uzmanlar çocukluk döneminden itibaren insan
metabolizmasına olan faydalarının olduğunu belirtirken ülkemizde tüketim
oldukça kısıtlıdır. Bunun nedeni maden suyu ile sodanın karıştırılmasıdır. Oysa
maden suyu, doğal yollardan elde edilen birçok çözünmüş madde ve eser element
içeren şifalı bir su iken; soda işlenmiş suya litresinde en az 750 mg olacak şekilde
soda (sodyum bikarbonat) ve litresinde 2-4 g düzeyde karbondioksit katılıp
şişelenerek üretilen yapay bir içecektir. Türkiye maden suyu konusunda oldukça
zengin kaynaklara sahiptir, ancak bu kaynakların yüzde 96 gibi yüksek bir oranı
boşa akmaktadır. Maden sularının kozmetik uygulamaları, insan psikolojisi
üzerine etkisi, mutfak uygulamalarında kullanımı, çocuk ve sporcu
beslenmesindeki önemi nedeniyle günden güne kişi başı kullanımı artmaktadır.
Ancak bu oran Avrupa ülkelerine göre ülkemizde 10 kat daha düşüktür" diye
konuştu.
"Trabzon'da yaklaşık 20 civarında
maden suyu kaynağı bulunuyor"
Trabzon'da çıkartılarak işlenen bir kaç bilinen maden suyunun dışında hemen her
ilçede yöre halkı tarafından kullanılan ve şifalı su olarak kabul edilen
kaynaklar bulunduğunu ifade eden Prof. Dr. Fatma Gültekin "Bu kaynakların
bir kısmı ile ilgili çalışmalar bulunsa da kısıtlıdır. Çünkü bu tür kaynak
sularının kullanıma sunulmadan önce ilgili yönetmelikler gereği çok sayıda
parametre açısından analiz edilmesi gerekir. Bu analizlerin maliyeti yüksek
olduğu için özellikle debisi ekonomik açıdan önemli olanlar değerlendirilmeye
alınmaktadır. Trabzon il sınırları içerisinde Maden Tetkik ve Arama Genel
Müdürlüğü tarafından tespit edilmiş yaklaşık 20 civarında maden suyu kaynağı
bulunmaktadır. Bu kaynakların çoğunun debileri çok düşük olduğu için ayrıntılı
kimyasal analizleri yapılmamıştır. Bu kaynaklar bir proje kapsamında ele
alınarak tekrar çalışılır ve kullanım alanları belirlenerek halkın kullanımına
sunulursa yöreye ekonomik gelir sağlayabilirler. Maden suyu özelliği gösteren
bu tür kaynaklar debileri açısından ekonomik değer taşımazlarsa bile içmece
olarak kullanılabilirler. Bu şekilde belirlenen kaynaklar Sağlık Bakanlığının
ilgili yönetmelikleri gereğince takip edildikleri için halkın sağlıklı su
tüketimine de katkı olacaktır. Doğal güzellikleri ile dikkat çeken Trabzon'un
maden suyu kaynaklarının araştırılması, mevcut kaynakların her türlü
analizlerinin yapılarak ekonomiye kazandırılması turizmin çeşitlenmesi açısından
da son derece önemlidir. Bu konuda karar vericiler ile araştırmacıların
birlikte yapacakları çalışmalar olumlu sonuçlar verebilir" ifadelerini
kullandı.