Annesini ve ağabeyini genç yaşta kalın
bağırsak kanserinden kaybeden Mardinli 26 yaşındaki Onur Cevheroğlu, aynı
kadere 3. evrede yakalandı. Tanının bir yıl önce tesadüfen koyulduğuna dikkat
çeken Cevheroğlu, “Kimse kaderini tesadüflere bırakmasın ve zamanında gerekli
tetkikleri, taramaları yaptırsın” derken, Prof. Dr. Cem Terzi erken başlangıçlı
kolorektal kanserlerin küresel olarak artış gösterdiğini söyledi. Terzi, “Maalesef
genç erişkinler için alarm zilleri çalıyor. 2023’de yayınlanan bir araştırmaya
göre, 1995'te 10 kalın bağırsak kanserli hastanın biri 55 yaşın altında iken
bugün tanı konulan her 5 hastadan biri bu yaşın altında. Kolonoskopi kolorektal
kanseri önleme ve erken teşhis için harika bir araç, ancak yeterince
yararlanamıyoruz.” dedi.
Anne ve ağabeyini kaybetti
Mardin’de yaşayan Onur Cevheroğlu (26) annesini ve ağabeyini hayattan koparan
kalın bağırsak kanseri tanısının 2023 Aralık’ta konulduğunu söyledi. Kalın
bağırsak kanserinin ailesinde ilk kez annesi Sadiye’de görüldüğünü, ardından
aynı tanıyı ağabeyi Ferhat’ın aldığını belirten Onur Cevheroğlu, şöyle konuştu:
“Annemi 42, ağabeyimi 24 yaşındayken bu hastalıktan kaybettim. Annemi
kaybettiğimde 2, ağabeyimi kaybettiğimde 18 yaşımdaydım. Ağabeyime tanı
koyulduktan sonra bana kolonoskopi yapıldı, temiz çıktı. Sonrasında başka bir
tetkik yaptırmadım. 2023 Aralık’ta apandisit ameliyatı oldum, bu süreçte
yaşadığım sıkıntılar üzerine kolonoskopi yapıldı ve kalın bağırsak kanseri
tanısı aldım. Tesadüfen ortaya çıktı. 3. Evreymiş. Ocak 2024’te İzmir’e
Acıbadem Kent Hastanesine geldim. Prof. Dr. Cem Terzi ameliyatımı
gerçekleştirdi, sonrasında memlekete döndüm. Ameliyat sonrasında Diyarbakır’da
kemoterapi gördüm. 12 kür sonunda 3 ayda bir kontrole çağrıldım. Kontrol için
çekilen PET CT’de lenflerde nüks saptandı, geçen Aralık sonunda bir kez daha
ameliyat masasına yattım. Şimdi iyiyim. Biri kız üç kardeşim var. Hepsine
kolonoskopi yapıldı ve normal çıktı. Ancak bu kez tedbiri elden bırakmayacağız
ve gerekli kontrolleri zamanında yaptıracağız. Başıma gelenlerden sonra
kontrollerin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anladım. Arabalarımıza
verdiğimiz değeri kendimize vermiyor, arabaları kontrolden geçirtip kendimizi
hiçe sayıyoruz. Oysa yılda bir yaptıracağım kontrolle bir şey kaybetmeyiz ama
sağlığımızı, canımızı kazanırız.”
Kalın bağırsak kanseri artık sadece
yaşlılık hastalığı değil
Öte yandan Acıbadem Kent Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Kolerektal Cerrah Prof.
Dr. Cem Terzi, hastası Onur Cevheroğlu’nun kalın bağırsak kanserinin genç
erişkin olarak örnek vaka olduğunu söyledi. Cevheroğlu’nda tek şikayetin karın
ağrısı olduğunu, apandisit ameliyatından sonra geçmeyince yapılan kolonoskopi
ile tesadüfen kalın bağırsak tanısı koyulduğunu belirten Prof. Dr. Terzi, şöyle
devam etti: "Hastamızın durumu şimdi iyi. İlk kez 18-19 yaşlarında yapılan
tetkikte her şey normal çıkınca bir daha gerisini getirmemiş. Oysa genetik
olarak bir risk varsa, sağlıklı kişilerde 5 yılda bir yapılan kolonoskopi,
bu kişilerde 2 yılda bir yapılmalı. Bu hastamızın her iki yılda bir kontrol
olması gerekiyordu. Bu vaka bize kolonoskopinin erken tanı için önemini ortaya
koymaya yetiyor. Artık kalın bağırsak kanserini yalnızca yaşlı insanların hastalığı
olarak görmememiz gereken bir noktadayız; genç erişkinler için alarm zilleri
çalıyor! Vaka sayılarındaki artışla başa çıkmak için bu yeni durumun; erken
yaşta ortaya çıkan kalın bağırsak kanseri nedenlerinin anlaşılması gereklidir.
Genç yaşta başlayan kalın bağırsak kanseri (kolorektal kanser) olarak da
adlandırılan erken başlangıçlı kolorektal kanser 50 yaşın altındaki bireylerde
teşhis edilen kalın bağırsak kanseri olarak tanımlanır. Erken başlangıçlı
kolorektal kanserler küresel olarak artış göstermektedir. Amerika Birleşik
Devletleri’nde (ABD) 2030 yılına kadar 20-49 yaş arası bireylerde kansere bağlı
ölümlerin en önemli nedeninin kalın bağırsak kanserleri olacağı tahmin
edilmektedir. Bu çok yeni ve korkutucu bir gelişme. Ülkemizde kanser istatistikleri
istenilen düzeyde değil. Bu yüzden sıklıkla Batı kaynaklarından yararlanıyoruz.
2023 yılında Amerikan Kanser Derneği tarafından yayınlanan bir araştırmaya
göre, 1995'te 10 kalın bağırsak kanserli hastanın bir tanesi 55 yaşın altında
iken bugün tanı konulan hastaların beşte biri bu yaşın altındadır. Diğer endişe
verici durum ilerlemiş kanser vakalarındaki artış. Kolonoskopinin kanser öncesi
lezyonları tespit edip ortadan kaldırabilen bir tarama yöntemi olmasına rağmen
erken evre tanıdan ziyade ilerlemiş vaka oranı artıyor. Oysa kolonoskopi
kolorektal kanseri önleme ve erken teşhis için harika bir araçtır. Bundan
yeterince yararlanamıyoruz. Kalın bağırsak kanserinde erken tanı alan
hastalarda bu hastalıktan tamamen kurtulma oranı gelişmiş ülkelerde yüzde
90'dır. Bu imkanı hastalara yeterince sunamıyoruz maalesef. “
Genç hastalarda görülen şikayetler
Bir hastada makattan kanama ve açıklanamayan demir eksikliği gibi belirtiler
varsa yaşından bağımsız olarak kanser olup olmadığının ciddi bir şekilde araştırılması
gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Cem Terzi sözlerini şöyle sürdürdü: “Hastaların
yüzde 30’unda DNA’daki genetik hasar nesilden nesile geçer ve bunlar kalıtsal
kalın bağırsak kanserleridir. Geri kalan yüzde 70 hastada ise DNA’daki genetik
hasar, örneğin hava kirliliği gibi çevresel faktörlerle olur. Genç hastalarda
en sık görülen kolorektal kanser belirtileri karın ağrısı, açıklanamayan kilo
kaybı, dışkılama sıklığında, dışkı boyutunda veya görünümünde değişiklik ve
makattan kanamadır. Makattan kanama, 50 yaş üstü yetişkinlerde vakaların yüzde
26'sında, genç vakaların yüzde 46'sında görülür. Gençler, gençliklerinden
ötürü sağlıklı olduklarını varsayma eğilimindedir. Bu yüzden bazı
belirtiler olsa da bunları ciddiye almazlar. Bir diğer sorun ise, bireylerin
anüs veya dışkılama ile ilgili belirtileri dile getirmekten utanmalarıdır.
Hekimlerin genç erişkinlerdeki belirtileri ciddiye almaları gerekir. Genç bir
hastaya sadece basur (hemoroid) tedavisi verilmesi ama birkaç ay sonra
metastatik (yayılmış) kolon kanserinin ortaya çıkması hiç istenilmeyen bir
durum. Bu nedenle yakınmaları olan bir hastada sadece dışkıda gizli kan testi
değil, kolonoskopi de yapılmalıdır.”