Tüm yaş gruplarını etkileyen ciddi ve küresel bir sağlık sorunu olan astım, dünya genelinde 334 milyon insanı etkiliyor. Her yıl mayıs ayının ilk salı günü olarak kabul edilen, bu yıl 6 Mayıs’a denk gelen ve astım hastalığı hakkında farkındalık yaratmayı amaçlayan Dünya Astım Günü kapsamında bir açıklama yapan Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), Türkiye’de yaklaşık 3 ila 4 milyon astımlı kişi olduğunun tahmin edildiğini belirterek, “Astımla mücadelede en önemli araçlardan biri olan inhaler ilaçların zamanında alınması ve inhalerlerin de doğru teknikle kullanımı hayati önem taşıyor. İnhaler ilaçlara erişimin kolaylaşması ve hastaya olan maliyetinin azaltılması gerekiyor” uyarısında bulundu.
Nefes darlığı, ıslık benzeri hırıltı, özellikle gece veya
sabah erken saatlerde artan kuru veya balgamlı öksürük ve göğüste sıkışma veya
baskı hissi belirtileri ile kendini gösteren astım hastalığının görülme
sıklığının birçok ülkede arttığını belirten TÜSAD Astım ve Alerji Çalışma Grubu
Başkanı Prof. Dr. Kurtuluş Aksu, astımlı bireylerin sağlıklı bir yaşam
sürdürebilmeleri için inhaler ilaçlar doğru kullanmalarının önemini
hatırlattı.
Aksu, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Doğru tekniklerle
kullanılan inhalerler, astım semptomlarını kontrol altında tutmaya ve yaşam
kalitesini artırmaya yardımcı oluyor. Yanlış inhaler kullanımı ise ilacın
beklenen etkiyi göstermemesine ve astım kontrolünün zorlaşmasına neden oluyor.
Bu durum da astım ataklarının sıklığını ve şiddetini artırıp hastaneye yatış
riskini yükseltebiliyor ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.”
Ölümlerin yüzde 90’ı
düşük ve orta gelirli ülkelerde
Astımın halen sağlık sistemi ve toplum üzerinde yük
oluşturmaya devam ettiğini belirten Aksu, şunları ifade etti:
“Astım görülme sıklığı ülkelere göre yüzde 1 ile 18 arasında
değişiyor. Bazı ülkelerde hastaneye yatışlarda ve astımdan ölümlerde bir düşüş
görülmesi sevindirici bir gelişme ancak astım ölümlerinin yüzde 90'ından
fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor. Bunun nedeni ise
inhaler ilaçların ve özellikle inhaler kortikosteroid içeren inhalerlerin
bulunmaması ya da erişimde yaşanan sıkıntılar.”
Kimseyi geride
bırakma, harekete geç
2025 teması “Kimseyi Geride Bırakma” olarak belirlenen Dünya
Astım Günü’nde uluslararası astım rehberi GINA’nın politikacıları ve ilaç
endüstrisini astımdan kaynaklı ölümlerin önlenmesi konusunda harekete geçmeye
çağırdığını aktaran Aksu, bu konuda önerilen çözümleri şöyle sıraladı:
· Sağlık profesyonelleri, astımın ve
astımdan kaynaklı ölümlerin önlenebileceğinin farkında olmalı, astımın etkili
yönetimi hakkında yayınlanmış kanıtlar konusunda bilgi sahibi olmalı.
· Hastalar için verimli tedaviyi sağlayacak
donanıma sahip olan sağlık profesyonelleri yetiştirilmeli.
· Yetersiz veya yanlış teşhis,
anti-inflamatuar inhale kortikosteroidlerin yetersiz kullanımı, kısa etkili
beta2-agonist inhalerlerin aşırı kullanımı ve uzman değerlendirmesi ve yönetim
gerektiren hastaların yetersiz tanınması konusunda eğitimlerin artırılması.
· Çevre dostu inhale ilaçların
tüm ülkelerde kullanıma sunulmasını sağlamak için çaba gösterilmesi.
· Doğru inhaler teknik, hastanın
inhaler ilacına memnuniyeti ve uyumu, ulaşılabilirlik ve hastaya olan maliyeti
ve bu inhalerlerden hangisinin çevresel zararlı etkisi en düşüktür konularına
önem verilmesi.