Bu yıl yedincisi düzenlenen Spor
Yaralanmaları Kongresi'nde, spor yaralanmalarının önlenmesinde ısınma ve soğuma
süreçlerinin kritik rolüne vurgu yapıldı. Prof. Dr. Mehmet Ünal, antrenman
sonrası soğuma sürecinin yaralanma riskini azaltmada büyük önem taşıdığını
belirtti.Kongrede, spor dünyasında sıkça karşılaşılan yaralanmaların
önlenmesine yönelik yeni yaklaşımlar ve teknoloji kullanımı da detaylı bir
şekilde ele alındı.
Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Bölümünden Prof.
Dr. Mehmet Ünal, “Yaralanmaların önlenmesinde iç ve dış faktörlerin göz önünde
bulundurulması gerekiyor. İç faktörler, vücudumuzdan kaynaklanan nedenleri
(örneğin; genu varum, genu valgum, pes kavus, pes planus gibi anatomik
deformiteler, kondisyon düzeyi, fiziksel yapı) ifade ederken; dış faktörler ise
antrenman şartları, kullanılan malzemeler, hava şartları (sıcak-soğuk) ve
teknik gibi unsurları içerir. Bu faktörlerin düzenlenmesi, sporcuların
yaralanmalarını önemli ölçüde engelleyebilir” dedi.
Teknolojinin rolü
Prof. Dr. Ünal, teknolojinin spor yaralanmalarının önlenmesindeki katkılarına
da dikkat çekti. “Teknoloji, spor yaralanmalarının iyileştirilmesinde önemli
bir rol oynuyor. Sakıncalı durumların önceden tespit edilmesine yardımcı olan
sistemler, kas gruplarının dayanıklılığını, kuvvetini ve hızını ölçerek,
sporcunun ne zaman dinlenmesi gerektiğini belirlememize imkan tanıyor. Bu
sayede, yaralanmaları proaktif bir şekilde önleyebiliyoruz” diye konuştu.
Soğuma Süreci: Isınma kadar önemli
Spor öncesi ısınma ve sonrası soğuma süreçlerinin birbirinden farklı ancak eşit
derecede önemli olduğuna vurgu yapıldı. Prof. Dr. Ünal, “Isınma, kasları ve
kardiyovasküler sistemi aktiviteye hazırlamak için kritik bir adımdır.
Isınmadan yapılan bir aktivite, kas yırtılmaları veya tendon zedelenmeleri gibi
ciddi sakatlıklara yol açabilir. Ancak soğuma süreci de en az ısınma kadar
önemlidir. Antrenman sonrasında yapılan soğuma, vücudun normale dönmesini
sağlar, metabolik atıkların hızla vücuttan atılmasına yardımcı olur ve sakatlık
riskini azaltır” şeklinde konuştu.
PRİCE Protokolü: Erken müdahale yöntemi
Bir yaralanma durumunda yapılması gereken temel adımların, "PRİCE"
protokolü ile özetlendiğini söyleyen Prof. Dr. Ünal, bu protokolde yer alan
adımlara dikkat çekti. Prof. Dr. Ünal, “Öncelikle yaralanan bölgenin korunması
(Protection), ardından dinlendirilmesi (Rest), buz uygulanması (Ice), elastik
bandaj ile sıkıştırılması (Compression) ve son olarak yaralı bölgenin yukarı
kaldırılması (Elevation) gerektiğini belirtmiştir. Bu temel önlemler,
yaralanmanın daha da kötüleşmesini engellemeye yardımcı olurken, iyileşme
sürecini de hızlandırmaktadır.”
Koruyucu ekipman ve sezon başındaki
testler
Prof. Dr. Ünal, profesyonel sporcuların oyun sırasında gerekli koruyucu
ekipmanları kullanmaktan bazen kaçındığını belirtti. Örneğin, futbolculardan
tekme koruyucu kullanmamaları veya boksörlerin dişlik takmamaları gibi
hataların ciddi sakatlıklara yol açabileceğine dikkat çekti. Ayrıca, sezon başı
yapılan performans testlerinin, sporcuların mevcut kapasitesini belirlemede ve
eksik noktaların düzeltilmesi için gerekli programların oluşturulmasında büyük
önemi olduğunun altını çizdi. “Sezon başı sağlık muayeneleri,
sporcuların vücut durumlarının izlenmesi açısından da oldukça önemlidir” dedi.