137 ülkeyi kapsayan bir araştırma, hayvansal gıdaların sadece yüzde 8’inin
sardalya, uskumru, hamsi gibi yağlı balıkla değiştirilmesi halinde yüz binlerce
ölümün önlenebileceğini hesapladı.
BMJ Global Health dergisinde yayınlanan araştırmada İspanyol akademisyen Jesus
Francisco Garcia-Gavilan ve ekibi, et üretimi ile balık tüketimine ilişkin
verileri, kırmızı etle ilişkili hastalıkların küresel insidansıyla eşleştirerek
çapraz referanslandırdı. Çalışma sonucunda 2050 yılına kadar düşük ve orta
gelirli ülkelerde kırmızı etle ilişkili önlenebilir hastalıklardan 500 bin ile
750 bin arasında daha az ölüm olacağı sonucuna varıldı. 137 ülke için 2050
yılına yönelik veri projeksiyonları kullanılan araştırmada, sardalya, uskumru,
ringa balığı ve hamsinin sınırlı arzları nedeniyle dünyadaki kırmızı etin
yalnızca yüzde 8’inin yerini alabileceği öngörüldü.
Kalp, kanser, diyabet
Ancak küresel günlük kişi başına balık tüketimini önerilen düzeye yakın bir
seviyeye çıkarabileceği, dolayısıyla genel sağlık üzerindeki
etkisinin önemli olacağı tahmin edildi.
Araştırmacılar bu türlerin “son derece besleyici, çevre dostu, uygun fiyatlı ve
denizde en bol bulunan türler” olduğuna dikkat çekti. Araştırmacılar ayrıca,
küresel diyette kırmızı et yerine yem balıklarının (piyasa değeri düşük
ancak sağlık açısından faydaları yüksek olanlar) kullanılmasının
özellikle iskemik kalp hastalığı, felç, diyabet ve kolorektal kanser gibi
diyetle ilişkili bulaşıcı olmayan hastalıklar üzerindeki etkisinin büyük
olacağını gördü.
Türkiye’de Çanakkale sardalyası da dahil olmak üzere bu balık türleri, vücut
üzerinde çok faydalı etkileri olduğu gösterilen iki Omega-3 çoklu doymamış yağ
asidi olan DHA ve EPA açısından yüksek bir içeriğe sahip. Buna karşılık
özellikle büyükbaş hayvanlardan elde edilen kırmızı etin sürekli yüksek
tüketimi kardiyovasküler hastalıkların ve bazı kanser türlerinin gelişimiyle
bağlantılı. Mevsimsel bir deniz balığı olup yaz aylarında direkt denizden
soframıza gelen sardalya, mevsimi olmadığında da, konserve olarak tüketilerek
ihtiyacımız olan omega 3 yağ asitlerini almamızı sağlıyor.