Yaşın ilerlemesi ile birlikte ortaya
çıkan eklem kireçlenmesi, hayat kalitesini düşürüyor. Gündelik hayatta
yürümeyi, merdiven inip çıkmayı dahi zorlaştıran hastalığa karşı diz ve kalça
protezi ameliyatları büyük önem taşıyor.
Kalça ve diz protezi ameliyatları ile ilgili açıklamada
bulunan Mengücek Gazi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji
Uzmanı Prof. Dr. Nizamettin Koçkara, "Bu ameliyatlar uygun hasta seçimi ve
doğru cerrahi tekniklerle uygulandığında, hastaların ağrılarını azaltan,
hareket kabiliyetini artıran ve yaşam kalitelerini önemli ölçüde iyileştiren
başarılı bir tedavi yöntemidir" dedi.
Prof. Dr. Koçkara; "Kalça ve diz protezleri, hasar görmüş veya aşınmış
eklem yüzlerinin, yüksek teknoloji kullanılarak üretilen özel metaller
protezlerle değiştirildiği cerrahi işlemlerdir. Bu ameliyatlar, genellikle
şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve yaşam kalitesinde düşüş yaşayan hastalar
için düşünülür.
Hangi durumlarda
önerilir?
Total kalça protezii, kalça ekleminde kireçlenme (osteoartrit), romatoid
artrit, avasküler nekroz (kan akımının kesilmesi sonucu kemik dokusunun ölmesi)
veya kırık sonrası gelişen eklem sorunları gibi durumlarda önerilebilir. Total
diz protezi ise diz ekleminde kireçlenme, romatoid artrit veya travma sonrası
eklem yüzeylerinde gelişen hasar gibi durumlarda gündeme gelebilir.
Ameliyat öncesi süreç
Ameliyat öncesi hastalar detaylı bir değerlendirmeden geçirilir. Bu süreçte
hastanın tıbbi öyküsü alınır, fiziksel muayene yapılır ve çeşitli testler
istenir. Röntgen, MR, BT ve kan testleri gibi tetkikler, eklemin durumu ve
hastanın genel sağlık durumu hakkında bilgi sağlar. Gerekirse, ek
testler de istenebilir. Hastanın yaşı, genel sağlık durumu, eklemdeki
hasarın derecesi ve yaşam tarzı gibi faktörler, ameliyat kararında önemli rol
oynar." diye konuştu.
Ameliyat sırasında yapılanlara değinen Prof. Dr. Nizamettin
Koçkara, "Ameliyat genellikle spinal anestezi (belden uyuşturma) altında
yapılır. Cerrah, hasarlı eklemi çıkarır ve yerine protezi yerleştirir.
Protezler, metal, plastik veya seramik gibi malzemelerden yapılabilir. Kalça
protezinde, uyluk kemiğine bir protez sapı yerleştirilir ve kalça yuvasına da
bir protez yerleştirilir. Diz protezinde ise uyluk ve kaval kemiğinin uçları
kesilerek protezlerle kaplanır. Ameliyat süresi, genellikle 1-1,5 saat arasında
değişir.
Ameliyat sonrası
süreç
Ameliyat sonrası hastalar genellikle birkaç gün hastanede kalır. Bu süreçte
ağrı kontrolü sağlanır, yara bakımı yapılır ve fizik tedaviye başlanır. Fizik
tedavi, hastanın hareket kabiliyetini yeniden kazanmasına ve kaslarını
güçlendirmesine yardımcı olur. Bu aşamadan hastaların bir destekle yürümesi çok
önemlidir. Hastalar, genellikle birkaç hafta içinde günlük aktivitelerine
dönebilirler. Ancak, tam iyileşme süreci birkaç ay sürebilir. Ameliyat sonrası
dönemde düzenli olarak kontrole gitmek ve doktorun önerilerine uymak önemlidir.
Riskler ve
komplikasyonlar
Her cerrahi işlemde olduğu gibi, bu ameliyatların da bazı riskleri vardır.
Enfeksiyon, kan pıhtılaşması, protezde gevşeme veya sinir hasarı gibi
komplikasyonlar nadir de olsa görülebilir. Ancak, modern cerrahi teknikler ve
deneyimli cerrahlar sayesinde bu riskler en aza indirilir. Ameliyat sonrası
dönemde enfeksiyon riskini azaltmak için hijyene dikkat etmek, yara bakımını
düzenli yapmak ve dpoktor önerilerine eksiksiz uymak önemlidir.
Dikkat edilmesi gerekenler
Ameliyat sonrası hastaların doktorlarının önerilerine uymaları çok önemlidir.
Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, kilo kontrolüne dikkat etmek
ve düşmelerden kaçınmak iyileşme sürecini hızlandırır ve protezin ömrünü
uzatır. Ayrıca, protezli eklemi aşırı zorlamamak ve doktorun önerdiği
hareketleri yapmak da önemlidir. Ameliyat sonrası dönemde uzun süre ayakta
kalmaktan, ağır kaldırmaktan ve ani hareketlerden kaçınmak gerekir."
şeklinde konuştu.
Sonuç
Total kalça ve diz protezi ameliyatları, yaşam kalitesini önemli ölçüde
artırabilen etkili bir tedavi yöntemidir. Ancak, her hasta için en uygun tedavi
yöntemini belirlemek için bir ortopedi uzmanına danışmak önemlidir. Bu
ameliyatlar uygun hasta seçimi ve doğru cerrahi tekniklerle uygulandığında,
hastaların ağrılarını azaltan, hareket kabiliyetini artıran ve yaşam
kalitelerini önemli ölçüde iyileştiren başarılı bir tedavi yöntemidir.